Παρασκευή 25 Απριλίου 2008

«Υπό γην βουλήσει κατελθών ως θνητός, επανάγεις από γης προς ουράνια τους εκείθεν πεπτωκότας, Ιησού» (Α' Στάσις Εγκωμίων)


Μεγάλη Παρασκευή 6 Απριλίου 2007
.
Η Μεγάλη Παρασκευή έβρισκε τους Βυτιναίους με τις τσάπες στα χέρια να ανηφορίζουν από το πρωί στο κοιμητήριο για να καθαρίσουν τους τάφους, που το βράδυ θα δέχονταν την επίσκεψη του νεκρού Χριστού. Προηγουμένως οι χωριανοί έκαναν μια στάση στην εκκλησία, άφηναν λίγα λουλούδια από τον κήπο ή το κτήμα στις γυναίκες που είχαν αναλάβει το στολισμό του Επιταφίου και έδιναν τα ονόματα των προσφιλών οικείων στον παππούλη, για να τα μνημονεύσει κάτω από τον Εσταυρωμένο. Τα χωμάτινα βουναλάκια των μνημάτων καθαρίζονταν από τα χόρτα και διαμορφώνονταν εκ νέου με την τσάπα. Αν οι διπλανοί τάφοι δεν είχαν κάποιον να τους νοικοκυρέψει, αναλάμβαναν οι ίδιοι. Έτσι όλο το κοιμητήριο, με αναμμένα καντήλια και κεριά, υποδεχόταν περιποιημένο το βράδυ την είσοδο του Επιταφίου, σε μια στάση του κάτω από την κουκουνάρα, όπου αναπεμπόταν δέηση υπέρ των κεκοιμημένων, πριν επιστρέψει στην εκκλησία.
.

"Υπέρ των κεκοιμημένων πατέρων και αδελφών ημών του Κυρίου δεηθώμεν"
.

Τα χρόνια πέρασαν και η εξέλιξη έφερε αλλαγές: ο νέος πλούτος έπνιξε το νεκροταφείο στο μάρμαρο και δεν είναι πλέον ανάγκη να τσαπιστούν τα μνήματα. Για τον τάφο του γείτονα, ούτε σκέψη. Η γέρικη κουκουνάρα κόπηκε γιατί λέρωνε, λέει, τα μάρμαρα με το ρετσίνι της και ο παλιός επιτάφιος αντικαταστάθηκε με νέο, σκαλιστό. Τρεις σειρές γαρύφαλλα είναι αρκετές, για να μην κρυφτούν τα ξυλόγλυπτα παγώνια, που χρυσοπληρώθηκαν. Είναι όμως βαρύς και κόβει τα χέρια των κουβαλητών, γι' αυτό και βιάζονται μετά το νεκροταφείο να τον γυρίσουν στην εκκλησία.
Παρ' ότι μεταλλαγμένο, το έθιμο της εισόδου του Επιταφίου στο νεκροταφείο συνεχίζεται, θυμίζοντας την "εις Άδου κάθοδον" του Ιησού. Και του χρόνου!

6 σχόλια:

Λυδήριος είπε...

Ετσι όπως το περιγράφεις πολύ αμφιβάλλω αν θυμίζει την "εις Άδου κάθοδον" του Ιησού. Πάντως πολύ ενδιαφέρουσα η ιστορία σχετικά με το τι γινόταν παλιά. Δεν ήξερα οτι υπήρχε καν τέτοιο έθιμο.

andreas athanasopoulos είπε...

Με οδηγό το Άγιο Φως της Ανάστασης ας πορευτούμε όλοι μαζί με Αγάπη, Αλληλεγγύη και Σεβασμό για το περιβαλλον και τον συνάνθρωπό μας, καλό πάσχα!

Βυτιναιος είπε...

"Εις Άδου κάθοδος" νεοελληνιστί, αγαπητέ Λυδήριε. Τα παλιά τα πρόλαβα, για αυτό πονάω. Ο κόσμος άλλαξε πολύ τις τελευτείες δύο δεκαετίες. Άλλοι άνθρωποι, άλλα ήθη.

Καλό Πάσχα και σε σένα, Αντάρτη! "Σεβασμό για το περιβάλλον και το συνάνθρωπο", πολύ σημαντική η επισήμανσή σου.

p.lykogiannis είπε...

Αγαπητέ μου φίλε, ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ.Η συγκεκριμένη αναφορά σε αυτό το έθιμο, μου φέρνει θύμισες από τα παιδικά μου χρόνια, τότε που στο χωριό του πατέρα μου στη Λυγιά,κάθε Μ.Παρασκευή ο γυρισμός του επιταφίου μας έβρισκε στο κοιμητήριο, πάνω από τα φρεσκοκαθαρισμενα μνήματα με ένα κερί στο χέρι η καθε οικογένεια γύρω από τον ταφο της και με τις χίλιες δύο αναμνήσεις των ανθρώπων μας να ξαναζωντανεύουν.Το κερί το αφήναμε εκεί να σβήσει μαζί με τα συγκρατημένα μες στη χαρμολύπη δάκρυά μας.Να σαι καλά που μου με κανες να το"ζήσω"πάλι αυτό.

Βυτιναιος είπε...

Αληθώς ο Κύριος!
Ξέχασα να γράψω ότι η κάθε οικογένεια περιμένει τον επιτάφιο στον τάφο των οικείων της. Έχω την τύχη να σταματά ο επιτάφιος ακριβώς στον τάφο της οικογενείας μου, επειδή εκεί ήταν η "ενοχλητική" κουκουναριά. Και τα κεριά που είχαμε κρατήσει στη διαδρομή, τα αφήνουμε να φωτίζουν τους τάφους. Την άλλη μέρα σαν παιδιά πηγαίναμε να δούμε αν είχαν καεί τελείως ή είχαν σβήσει από τον αέρα.
Η Λυγιά δεν είναι χωριό μικρασιατών;

p.lykogiannis είπε...

Όχι.Η Γλύφα πιο κάτω στην παραλία είναι οικισμός μικρασιατών.Οι πρόγονοι του πατέρα μου έχουν τις μακρινές τους ρίζες από το Αρκουδόρεμα της Γορτυνίας.Με συνεχείς μεταναστεύσεις μαζί με τον Θ.Κολοκοτρώνη, αφού πέρασαν στη Ζάκυνθο, όπου παντρεύτηκε ο προ-προ-προ...πρόγονος,κατέληξε στη Λύγια,για να παντρευτεί ένας απόγονος (ο πατέρας μου πάλι ζακυνθινοπούλα).