Πέμπτη 4 Φεβρουαρίου 2010

ΤΑ «ΣΥΜΟΓΙΟΡΤΑ» ΤΟΥ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ


Ρωσικό Μηναίον Φεβρουαρίου του 18ου αιώνα. Επάνω αριστερά διακρίνονται ο Άγιος Τρύφων, η Υπαπαντή και οι Άγιοι Συμεών ο Θεοδόχος, Άννα η Προφήτις και Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης, οι εορτές των οποίων οριοθετούν στον ετήσιο εορταστικό κύκλο τα Συμόγιορτα
.
Ο Φεβρουάριος είναι ο καταλληλότερος μήνας για το κλάδεμα των αμπελιών, και για αυτό ονομάζεται εκτός από Μικρός ή Κουτσός, και Κλαδευτής. Μάλιστα αρχίζει με τη γιορτή του Αγίου Τρύφωνος, που προστατεύει τα αμπέλια και τους αγρούς γενικότερα από τα τρωκτικά, τις κάμπιες κλπ. Οι εορτές των πρώτων ημερών του μήνα, του Αγίου Τρύφωνος, της Παναγίας Υπαπαντής ή Υπακοής, του Αγίου Συμεών του Θεοδόχου, προστάτη των εγκύων, και του Αγίου Ισιδώρου του Πηλουσιώτου, αποτελούν μια περίοδο σημαντική, που ονομάζει ο λαός «Συμόγιορτα», και που ουσιαστικά σηματοδοτούν το τέλος της περιόδου των χειμερινών εορτών, και για αυτό λέγεται η παροιμία «Η Παναγιά η Παπαντή μαζώνει τις γιορτές με τ’ αντί» (όπου η Υπαπαντή του Χριστού, δεσποτική εορτή, γίνεται θεομητορική), πράγμα που σημαίνει ότι σταματούν οι αργίες, οι σχόλες του χειμώνα. Οι μέρες μεγαλώνουν, ο καιρός ανοίγει και οι αγροτικές εργασίες, με πρώτο το κλάδεμα των αμπελιών, δεν περιμένουν πλέον. Από τα σημάδια του καιρού την ημέρα της Υπαπαντής προβλέπουν τις μεταβολές του για τις επόμενες ημέρες. Λένε: «Καλοκαιριά της Παπαντής, μαρτιάτικος χειμώνας» ή «Ό,τι καιρό κάνει της Παπαντής, θα κάνει σαράντα μέρες».
.

Λεπτομέρεια της ίδιας εικόνας με τον Άγιο Τρύφωνα και την Υπαπαντή
.
Η γιορτή του Αγίου Τρύφωνος ήταν ημέρα αργίας για τους αμπελουργούς κυρίως και τους σταφιδοπαραγωγούς Την ημέρα της εορτής του διαβάζονται ευχές, και εξορκισμοί στα αμπέλια, στους κήπους και τα χωράφια. Δεν έμπαιναν στο αμπέλι για να κλαδέψουν. Η παράδοση θέλει να έχουν συμβεί ατυχήματα με το κλαδευτήρι εξ αιτίας της παραβίασης της αργίας κατά την εορτή του Αγίου, που παριστάνεται στη λαϊκή αγιογραφία με ένα κλαδευτήρι στο χέρι. Στη Μακεδονία τον λένε και Αϊ-Τρίφυλλα, γιατί βοηθάει στη βλάστηση του τριφυλλιού, απαραίτητου για το τάισμα των ζώων.
.

Λεπτομέρεια της ίδιας εικόνας με τους Αγίους Συμεών Θεοδόχο, Άννα Προφήτιδα και Ισίδωρο Πηλουσιώτη
.
Όπως η παρετυμολογία του Αγίου Τρύφωνος: Τρύφων - Τρύφος - τρυφερός τον συσχετίζει με τη βλάστηση, έτσι και του Αγίου Συμεών, σε συνδυασμό με την υποδοχή του νηπίου Ιησού στο Ναό την ημέρα της Υπαπαντής, τον συσχετίζει με το σημάδεμα: Από το Συμεών - Συμιός -Σημιός παράγεται το σημειώνω, σημάδι, σημάδεμα. Ο Άγιος Συμεών θεωρείται προστάτης των εγκύων, οι οποίες τηρούν την αργία του και αποφεύγουν οποιαδήποτε εργασία την ημέρα της γιορτής του, για να μη σημαδευτεί το παιδί που έχουν στην κοιλιά τους.
Επίσης ο Άγιος Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης που εορτάζει στις 4 Φεβρουαρίου, ταυτίζεται με το Σίδερος και τον παρακαλούν να «σιδερώνει» τα παιδιά, να τα κάνει δηλαδή γερά σαν σίδερο.
.

Δεν υπάρχουν σχόλια: